محمد رحمانیان، نمایشنامه‌نویس معاصر ایران، در دو اثر خود با نام‌های «در آخرین روزهای اسفند» و «شب سال نو»، به صورت مستقیم و غیرمستقیم به فضای روزهای پایانی سال و تحولات آن در زندگی ایرانیان پرداخته است.
با وجود جایگاه ویژه بهار و سال نو در ادبیات کلاسیک فارسی، درام‌نویسان ایرانی کمتر به این مضامین در آثار نمایشی خود پرداخته‌اند. اما رحمانیان با تلفیق مضامین اجتماعی، خانوادگی و موسیقی در نمایش‌های خود، توانسته است تصویری واقعی از این برهه مهم از سال در قالب تئاتر ارائه دهد.
🔹 «شب سال نو»؛ نمایشی درباره فروپاشی خانوادگی
به گزارش رج‌خبر به نقل از ایسنا، داستان شکل‌گیری این نمایشنامه به بیش از ۲۰ سال پیش بازمی‌گردد. حمید امجد، نمایشنامه‌نویس و کارگردان، از محمد رحمانیان و محمد چرم‌شیر دعوت کرد تا نمایشنامه‌هایی با مضمون «شب سال نو» بنویسند. این طرح در نهایت اجرا نشد، اما رحمانیان تصمیم گرفت این مضمون را در قالب یک نمایشنامه مستقل بنویسد.
نمایشنامه «شب سال نو» که در سال ۱۳۹۱ نوشته شد، به بحران‌های خانوادگی و اجتماعی در تهران معاصر می‌پردازد. رحمانیان که همواره اکبر رادی، نمایشنامه‌نویس برجسته ایرانی، را از تأثیرگذارترین چهره‌های تئاتر ایران می‌دانست، در نگارش این اثر به تراژدی‌های خانوادگی آثار رادی توجه ویژه‌ای داشته است.
🔹 اجرای نمایشنامه‌خوانی «شب سال نو»
این نمایشنامه تاکنون دو بار در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در فرهنگسرای اندیشه و پردیس سینمایی چارسو به صورت نمایشنامه‌خوانی اجرا شده است.
جمعی از بازیگران مطرح تئاتر و سینما از جمله علی عمرانی، مهتاب نصیرپور، هومن برق‌نورد، حبیب رضایی، افشین هاشمی، بهنوش طباطبایی، رویا بختیاری، رامین ناصرنصیر، آزاده صمدی و علی سرابی در این اجراها حضور داشتند.
محمد رحمانیان درباره استقبال از این نمایشنامه گفته بود:
«ابتدا این اثر را برای هنرجویان کارگاه بازیگری مهتاب نصیرپور در ونکوور کانادا نوشتم، اما استقبال گسترده‌ای از آن شد و در نهایت این نمایشنامه به یکی از پرمخاطب‌ترین آثارم تبدیل شد.»
این نمایشنامه در زمستان ۱۴۰۰ توسط نشر «چلچله» منتشر شد و در نخستین جشن تئاتر حافظ در اردیبهشت ۱۴۰۱، جایزه برگزیده نمایشنامه را دریافت کرد.
🔹 «در آخرین روزهای اسفند»؛ تئاتری با محوریت موسیقی و تراژدی
کنسرت – نمایش «در آخرین روزهای اسفند» دیگر اثر محمد رحمانیان است که همان‌طور که از عنوان آن پیداست، به روزهای پایانی سال و تحولاتی که این دوره زمانی به همراه دارد، می‌پردازد.
محمد رحمانیان که پیش از این تجربه موفق اجرای «ترانه‌های قدیمی» را داشت، قصد داشت نمایشی جدید با محوریت موسیقی و ترانه‌های نوستالژیک روی صحنه ببرد. اما حادثه تلخ قتل یک گروه موسیقی ایرانی در بروکلین، انگیزه او را برای اجرای این نمایشنامه دوچندان کرد.
🔹 اجرای نمایش در تالار وحدت و ادای دین به موسیقی ایرانی
این نمایش در تالار وحدت تهران به روی صحنه رفت و شامل اجرای ۱۰ ترانه انگلیسی با اجرای اشکان خطیبی، غزل شاکری و رضا یزدانی بود.
نکته قابل‌توجه این اجرا، ادای دینی به شعر «کوچ بنفشه‌ها» از شفیعی کدکنی بود که پیش‌تر توسط فرهاد مهراد خوانده شده بود. در نمایش رحمانیان، این قطعه به‌عنوان تنها ترانه فارسی اجرا شد و فضایی احساسی و نوستالژیک به اجرا بخشید.
نمایش «در آخرین روزهای اسفند» ۱۱ سال پیش در چنین روزهایی در تالار وحدت اجرا شد و به دلیل تلفیق موسیقی و درام، با استقبال مخاطبان مواجه شد.
محمد رحمانیان، نمایشنامه‌نویس، کارگردان تئاتر و مدرس تئاتر ایرانی است. رحمانیان طی سی سال فعالیت در عرصه تئاتر، نمایش‌های مختلفی را به روی صحنه برده‌است.
وی دارای مدرک کارشناسی نمایش از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۰ و همچنین مدرک کارشناسی ارشد از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر در سال ۱۳۷۷ است. او آبان و اسفند سال ۱۴۰۲ در تورنتو و ونکوور و دبی نمایش خرده‌روایت‌های زن‌وشوهری را روی صحنه برد.