مذاکرات ایران و آمریکا که ایران آن را غیرمستقیم و آمریکا آن را مستقیم می‌خواند به تائید طرف ایرانی یعنی عباس عراقچی هم رسید و حالا باید منتظر ماند و دید مذاکرات چگونه و با چه شرایطی آغاز خواهد شد و در نهایت نتیجه احتمالی آن چه خواهد بود.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رج خبر و به نقل از بورس24؛ کسانی که خبرها را دنبال می‌کنند خوب یادشان هست که چندی پیش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا مدعی شده بود سران مصر و اردن با اسکان دائم ساکنان غزه در کشورهای خود موافقت کرده‌اند، این ادعا با واکنش تند قاهره و امان روبه‌رو شد. هرچند دو کشور عربی این ادعا را قاطعانه تکذیب کردند، اما ترامپ با اصرار و تکرار آن را باز هم مطرح کرد. این جدال لفظی در نهایت با عقب‌نشینی ترامپ و روشن شدن نادرستی ادعایش پایان یافت، چرا که انتقال جمعیت غزه خط قرمزی آشکار برای مصر و اردن به شمار می‌رود و پذیرش آن، به‌معنای پذیرش یک شکست سیاسی تمام‌عیار بود.
مذاکرات ایران و آمریکا مستقیم یا غیرمستقیم
اکنون اما، ترامپ در دیدار اخیرش با بنیامین نتانیاهو در کاخ سفید از مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا سخن گفت. او از شنبه آینده به‌عنوان زمان آغاز گفت‌وگوهای سطح بالا یاد کرد، هرچند محل مذاکرات را اعلام نکرد. ساعات بعد، سید عباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد ایرانی، ضمن تأیید اصل مذاکرات، تأکید کرد که گفت‌وگوها «غیرمستقیم» خواهد بود.
1- گفت‌وگو به‌خودی‌خود، روش مناسبی برای کاهش تنش‌ها و حل‌وفصل اختلافات است. چه مستقیم و چه غیرمستقیم، آغاز مذاکرات می‌تواند به کاهش فشار روانی بر جامعه، کاهش قیمت ارز و سکه، و ایجاد آرامش عمومی کمک کند. این مسیر مورد استقبال کشورهای منطقه و سازمان ملل نیز قرار گرفته است.
2- درحالی‌که ایران بر غیرمستقیم بودن مذاکرات تأکید دارد، ترامپ همچنان آن را مستقیم معرفی می‌کند. اینکه کدام روایت درست است، مشخص نیست؛ چون نه اطلاعات محرمانه طرفین در دسترس است، نه مقام ثالثی نظر داده است. اما هر دو طرف تأیید کرده‌اند که مذاکرات شنبه آینده در عمان برگزار می‌شود.
ترامپ همواره با طرح مکرر یک موضوع یا خواسته، تلاش می‌کند آن را به‌عنوان واقعیت جا بزند و طرف مقابل را مجبور به پذیرش کند. این تاکتیک در موارد متعددی مثل الحاق گرینلند به آمریکا، اعمال تعرفه واردات یا توافقات با اوکراین نیز تکرار شده است. حالا بعید نیست همین روش را در مورد “مذاکره مستقیم” نیز دنبال کرده باشد.
احتمال دیگری هم وجود دارد؛ اینکه ایران در ابتدا به مذاکرات غیرمستقیم تن دهد ولی در ادامه، مسیر را به گفت‌وگوی مستقیم تغییر دهد. این سناریویی است که خبرنگار ایرانی نیویورک تایمز و حسین موسویان، مذاکره‌کننده پیشین، نیز به آن اشاره کرده‌اند. در زمان مذاکرات با دولت اوباما هم، ابتدا تماس‌ها غیرمستقیم بود اما بعدها، با ترک میانجی، گفت‌وگوها مستقیم شد.
با این تفسیر، شاید هر دو طرف حقیقت را از منظر خود بیان می‌کنند.
مذاکرات ایران و آمریکا و سابقه‌ی تعبیر دو روایت
در جریان مذاکرات هسته‌ای پیشین با گروه ۱+۵ نیز، بخش عمده‌ای از تعاملات ایران و آمریکا از طریق کانال‌های رسمی اما غیرمستقیم، صورت گرفت. این کانال‌ها پس از خروج ترامپ از برجام، از بین رفتند.
3- ترامپ در دیدار با نتانیاهو برخلاف همیشه، سخنی از گزینه نظامی علیه ایران به میان نیاورد. نتانیاهو نیز در حضور ترامپ، از تهدید نظامی حرفی نزد و صرفاً حمایت مشروط اسرائیل از مذاکرات را مطرح کرد. نتانیاهو مدعی شد الگوی مورد نظرشان در مذاکرات، همان الگوی لیبی است؛ یعنی توقف کامل برنامه هسته‌ای ایران. اما ترامپ این هدف‌گذاری را تأیید نکرد و تنها به نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران بسنده کرد.
نتانیاهو می‌داند که چنین خواسته‌ای از سوی ایران پذیرفته نخواهد شد و بنابراین تلاش می‌کند روند مذاکرات ایران و آمریکا را با طرح مطالبات غیرواقعی به بن‌بست بکشاند.
ترامپ همچنین مدعی شد که اسرائیل خواهان حضور در مذاکرات است، اما به این خواسته نیز پاسخی نداد. در واقع، هرگونه کاهش تنش میان تهران و واشنگتن برخلاف خواست تل‌آویو است و همواره با کارشکنی آن مواجه خواهد شد.
4- از دیگر ویژگی‌های سبک مذاکره ترامپ، علاقه‌اش به علنی‌سازی جزئیات محرمانه است. برخلاف عرف دیپلماتیک جهانی که مذاکرات حساس را غیرعلنی برگزار می‌کنند، ترامپ ترجیح می‌دهد همه‌چیز مقابل دوربین‌ها باشد. این رفتار، هرچند از نگاه برخی شفاف‌سازی است، در عمل نوعی خودزنی محسوب می‌شود.
تجربه نشان داده هرگاه ایران و آمریکا به توافقاتی رسیده‌اند، آن روند از طریق گفت‌وگوهای محرمانه و به دور از هیاهو بوده است.
با این حال، وضعیت فعلی موجب شده اطلاعات بیشتری از مذاکرات به بیرون درز کند. دیشب به وقت تهران، ترامپ خبر مذاکرات سطح بالا در شنبه آینده را علنی کرد. چند ساعت بعد عراقچی در توییتی انگلیسی این خبر را تأیید کرد و محل مذاکرات یعنی عمان را نیز مشخص نمود.
صبح امروز، ابتدا حسین موسویان از احتمال مذاکره عراقچی و نماینده ترامپ (استیو ویتکاف) خبر داد. ساعاتی بعد، عراقچی نیز این خبر را تأیید کرد.
چنین سطحی از انتشار اطلاعات درباره گفت‌وگوهای ایران و آمریکا در نوع خود بی‌سابقه است.
از دید رسانه‌ای، کسی که زودتر خبر موثق را منتشر کند، برنده میدان روایت‌سازی است. به‌نظر می‌رسد ترامپ نیز از همین حربه برای پیش‌دستی در جنگ روایت‌ها و فشار به ایران بهره می‌برد. در مقابل، تیم ایرانی هم تلاش کرده با انتشار دقیق اطلاعات، اعتماد افکار عمومی را جلب کرده و دست بالا را در بازی دیپلماسی حفظ کند.