چهار تن از مشاوران ارشد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اخیراً مذاکرات محرمانه‌ای را با رهبران اپوزیسیون اوکراین انجام داده‌اند. این گفت‌وگوها با یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر سابق اوکراین، و اعضای ارشد حزب پترو پروشنکو، رئیس‌جمهور پیشین اوکراین، انجام شده است. این مذاکرات هم‌زمان با افزایش فشارهای واشنگتن و مسکو برای کناره‌گیری زلنسکی از قدرت صورت گرفته است.
موضوع اصلی مذاکرات؛ برگزاری انتخابات زودهنگام در اوکراین
به گزارش رج‌خبر به نقل از پولیتیکو، مذاکرات که از طریق کانال‌های غیررسمی انجام شده، بر محور امکان برگزاری سریع انتخابات ریاست‌جمهوری در اوکراین متمرکز بوده است. طبق قانون اساسی اوکراین، برگزاری انتخابات در دوران حکومت نظامی ممنوع است.
منتقدان برگزاری انتخابات در شرایط کنونی هشدار داده‌اند که این اقدام می‌تواند به آشوب و ناآرامی منجر شود، زیرا بسیاری از رأی‌دهندگان در خط مقدم جنگ حضور دارند یا به عنوان پناهنده در خارج از کشور زندگی می‌کنند.
مشاوران ترامپ بر این باورند که خستگی مردم از جنگ و نارضایتی عمومی از فساد، موجب شکست زلنسکی در انتخابات خواهد شد.
مقامات آمریکایی: ترامپ در سیاست داخلی اوکراین دخالت نمی‌کند؟
با وجود این مذاکرات، مقامات رسمی دولت آمریکا هرگونه مداخله ترامپ در سیاست داخلی اوکراین را رد کرده‌اند. هاوارد لوترنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، اعلام کرده که ترامپ تنها به دنبال ایجاد یک شریک برای صلح است و قصد دخالت در سیاست داخلی اوکراین را ندارد.
اما اقدامات ترامپ و مشاورانش نشان می‌دهد که وی به دنبال تأثیرگذاری بر آینده رهبری اوکراین است. ترامپ زلنسکی را «دیکتاتوری بدون انتخابات» خوانده و هشدار داده که اگر او با روسیه توافق نکند، ممکن است «مدت زیادی در قدرت نماند».
این اظهارات واکنش‌های گسترده‌ای در فضای سیاسی و رسانه‌ای به همراه داشته است. حتی ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و اسپیس‌ایکس، در توییتی نوشته است:
«اوکراین باید انتخابات برگزار کند. زلنسکی با اختلاف زیاد شکست خواهد خورد.»
محبوبیت زلنسکی همچنان بالاست؟
با وجود فشارهای داخلی و خارجی، زلنسکی همچنان در نظرسنجی‌ها پیشتاز است. طبق نظرسنجی مؤسسه بریتانیایی «سرویشن»، پس از تنش‌های اخیر بین زلنسکی و کاخ سفید، ۴۴ درصد از مردم اوکراین همچنان از زلنسکی حمایت می‌کنند.
مهم‌ترین چهره‌های اپوزیسیون که در این مذاکرات نام برده شده‌اند، از جمله تیموشنکو و پروشنکو، حمایت کمتری در افکار عمومی دارند:
- والری زالوژنی، سفیر کنونی اوکراین در بریتانیا و فرمانده سابق ارتش: ۲۴٪
- پترو پروشنکو، رئیس‌جمهور پیشین اوکراین: ۱۰٪
- یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر پیشین اوکراین: ۵.۷٪
این آمار نشان می‌دهد که هرچند حمایت از زلنسکی نسبت به سال‌های ابتدایی جنگ کاهش یافته، اما وی همچنان بیشترین شانس پیروزی در انتخابات را دارد.
نقش روسیه و اهداف کرملین در این سناریو
ایده برگزاری انتخابات زودهنگام تنها مورد حمایت تیم ترامپ نیست؛ کرملین نیز خواهان کنار رفتن زلنسکی است و تلاش دارد این سناریو را تقویت کند. روسیه مدت‌هاست که زلنسکی را مانعی برای مذاکرات صلح می‌داند و به دنبال جایگزینی وی با رهبری است که تمایل بیشتری برای مذاکره داشته باشد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در واکنش به این خبر اعلام کرد:
«اوکراین می‌تواند در مذاکرات صلح شرکت کند، اما واشنگتن بازیگر اصلی این فرآیند است.»
واکنش تیموشنکو و پروشنکو به این گزارش
پس از انتشار این گزارش توسط پولیتیکو، احزاب یولیا تیموشنکو و پترو پروشنکو در بیانیه‌هایی جداگانه دفاعیه‌ای درباره مذاکرات خود ارائه دادند.
-
یولیا تیموشنکو:
«تیم ما با همه متحدانی که می‌توانند به ایجاد صلح عادلانه کمک کنند، مذاکره می‌کند. اما در حال حاضر، انتخابات در اوکراین ممکن نیست.» -
پترو پروشنکو:
«ما به‌طور شفاف با شرکای آمریکایی همکاری می‌کنیم تا حمایت دوحزبی از اوکراین حفظ شود. همچنین، بارها پیشنهاد داده‌ایم که زلنسکی نیز در این مذاکرات مشارکت داشته باشد.»
واشنگتن و مسکو و زلنسکی
مذاکرات مخفی متحدان ترامپ و اپوزیسیون اوکراین، نشان‌دهنده تغییرات بزرگ در صحنه سیاست بین‌المللی و فشارهای فزاینده برای تغییر قدرت در کی‌یف است. از جمله اینکه
واشنگتن و مسکو هر دو به دنبال کناره‌گیری زلنسکی هستند.
متحدان ترامپ مذاکراتی را با رهبران اپوزیسیون اوکراین درباره انتخابات زودهنگام انجام داده‌اند.
با این حال، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد زلنسکی همچنان از رقبای خود محبوب‌تر است.
روس‌ها نیز از این سناریو حمایت می‌کنند و به دنبال جایگزینی رهبری اوکراین هستند.
این تحولات می‌تواند سرنوشت جنگ اوکراین و روابط این کشور با غرب را دگرگون کند.