نقاشی ماریا فان استرویک، یکی از شاهکارهای این نقاش برجسته دوران طلایی هلند، پس از بیش از سه قرن در موزه ملی آمستردام به نمایش گذاشته شد. این اثر که اخیراً مورد بررسی، تحقیق و مرمت گسترده قرار گرفته است، از امروز در گالری افتخار موزه در معرض دید عموم قرار دارد.
اهمیت نمایش این شاهکار در موزه ملی آمستردام
به گزارش رج‌خبر به نقل از مسترپرایز، موزه ملی آمستردام این نقاشی را در سال ۲۰۲۳ خریداری کرد و آن را به‌عنوان یکی از شخصی‌ترین و مذهبی‌ترین آثار فان استرویک معرفی کرده است. این شاهکار، بیانگر ایمان عمیق او و تفکرات مذهبی دوران خود است.
به گفته تاکو دیبیتس، مدیرکل موزه ملی آمستردام، نمایش این اثر یک فرصت ارزشمند برای افزایش شناخت عمومی درباره یکی از تأثیرگذارترین زنان هنرمند دوران طلایی هلند است.
ماریا فان استرویک؛ از شهرت جهانی تا فراموشی و احیا
ماریا فان استرویک (۱۶۳۰-۱۶۹۳) در کنار جودیت لایستر و راشل رویش، از مهم‌ترین نقاشان زن هلندی قرن هفدهم بود. برخلاف بسیاری از هنرمندان هم‌دوره خود، او در زمان حیاتش به شهرت جهانی رسید و آثارش مورد توجه لویی چهاردهم، پادشاه فرانسه، یان سوم، پادشاه لهستان و امپراتور لئوپولد اتریش قرار گرفت.
با این وجود، به دلیل محدودیت تعداد آثار باقی‌مانده از او، نقاشی‌هایش بسیار کمیاب هستند. تخمین زده می‌شود که تنها ۳۰ اثر از او در جهان باقی مانده باشد.
ونیتاس؛ نقاشی که انسان را به تفکر درباره زندگی و مرگ وامی‌دارد
نقاشی ماریا فان استرویک که اکنون در موزه ملی آمستردام به نمایش درآمده، از نوع «ونیتاس» است؛ سبکی که مخاطب را به تأمل درباره زودگذر بودن زندگی و مفهوم مرگ دعوت می‌کند.
در این اثر، یک دسته گل زیبا در مرکز ترکیب‌بندی قرار گرفته است، اما در کنار آن عناصری همچون جمجمه، کتاب مقدس، جعبه جواهرات و دو لوح ده فرمان دیده می‌شوند که همگی به پیام‌های عمیق مذهبی و فانی بودن دنیا اشاره دارند.
طبق منابع تاریخی، پدر و پدربزرگ فان استرویک کشیش بودند و او نیز زنی بسیار مذهبی محسوب می‌شد. به همین دلیل، مضامین مذهبی در نقاشی‌های او نقش پررنگی ایفا می‌کردند.
تحقیقات و مرمت گسترده این شاهکار هنری
پس از خریداری این نقاشی در سال ۲۰۲۳، تیم تحقیقاتی موزه ملی آمستردام بررسی‌های گسترده‌ای روی آن انجام داد. نتایج این مطالعات نشان داد که فان استرویک در طول فرایند نقاشی، تغییرات متعددی در اثر خود ایجاد کرده است.
برخی از این تغییرات شامل رنگ‌آمیزی دوباره یک ساعت شنی و حذف یک مار کامل از گوشه نقاشی بودند. پس از این تحقیقات، مرمت اثر آغاز شد که شامل پاک‌سازی لایه‌های زردرنگ لاک قدیمی و حذف قسمت‌هایی از اصلاحات غیرضروری قبلی بود.
نقاشی ماریا فان استرویک که بیش از ۳۰۰ سال در مجموعه‌های خصوصی نگهداری شده بود، اکنون برای اولین بار در موزه ملی آمستردام به نمایش درآمده است. این شاهکار هنری که پیامی عمیق درباره زودگذر بودن زندگی دارد، پس از تحقیقات دقیق و مرمت گسترده، در معرض دید عموم قرار گرفته است. این نمایشگاه بخشی از تلاش‌های پروژه زنان در موزه ملی آمستردام برای افزایش نمایش آثار زنان هنرمند است و فرصتی ارزشمند برای شناخت بیشتر یکی از مهم‌ترین نقاشان زن قرن هفدهم هلند محسوب می‌شود.
نمایش این اثر همچنین فرصتی است برای گفت‌وگوی گسترده‌تر درباره نقش زنان در هنر دوران طلایی هلند و تأثیری که آن‌ها بر تکامل هنرهای بصری داشته‌اند. توجه روزافزون به زنان هنرمند تاریخی، هم در حوزه پژوهش‌های دانشگاهی و هم در عرصه نمایشگاهی، نشان می‌دهد که روایت‌های سنتی تاریخ هنر در حال تغییر است. از این‌رو، نمایش آثار ماریا فان استرویک و دیگر نقاشان زن، کمک می‌کند تا تعادل بیشتری در بازنمایی هنری ایجاد شود و سهم واقعی آنان در هنر به رسمیت شناخته شود.
پروژه «زنان در موزه ملی آمستردام» و اهمیت نمایش آثار زنان هنرمند
این نمایشگاه بخشی از پروژه «زنان در موزه ملی آمستردام» است که از سال ۲۰۲۱ آغاز شده و هدف آن افزایش حضور زنان در مجموعه آثار این موزه است.
چند نمونه از اقدامات این پروژه:
برگزاری همایش سالانه «زنان در موزه» که امسال با عنوان «پارچه‌های شهرت» برگزار می‌شود.
خرید آثار هنرمندان زن برجسته مانند ماریا سیبیلا مریان، یوهانا کورتن، مارلو موس و تِرِز شوارتزه.
انتشار کتاب‌های پژوهشی درباره زنان هنرمند.
نمایشگاه‌هایی همچون «زنان روی کاغذ» و «نقطه دید».
در سال ۲۰۲۳، برند «شنل» به‌عنوان شریک رسمی این پروژه معرفی شد تا از پژوهش و نمایش آثار زنان هنرمند در موزه ملی آمستردام حمایت کند.