اختصاصی پایگاه خبری رج: شاید این سئوال برای شما هم پیش بیاید که چرا در هوای سرد بیشتر سرفه می‌کنیم؟ هوایی که ما تنفس می‌کنیم، ترکیبی از گازها و ذرات معلق بسیار ریز به نام هواویزه است. این ذرات که هنگام تابش نور خورشید از روزنه‌ای به داخل خانه قابل مشاهده هستند، سهم ناچیزی در ترکیب هوا دارند، اما نقش مهمی در بروز آلرژی‌ها و بیماری‌های تنفسی ایفا می‌کنند. با این حال، ۹۹ درصد هوای تنفسی ما از دو گاز اصلی نیتروژن (۷۸٪) و اکسیژن (۲۱٪) تشکیل شده است. سایر ترکیبات مانند آرگون، نئون، زنون، کریپتون، هلیم، دی‌اکسید کربن، مونوکسید کربن، متان و بخار آب نیز به مقادیر ناچیز در هوا یافت می‌شوند.
هوای سرد همیشه خشک است؟
بخار آب، اگرچه مقدار بسیار اندکی از ترکیب هوا را شامل می‌شود، اما تأثیر بسزایی در کیفیت تنفس و سلامت دستگاه تنفسی دارد. برخلاف تصور رایج، بخاری که از دهانه کتری خارج می‌شود یا در سونا دیده می‌شود، بخار آب واقعی نیست، بلکه ذرات معلق آب در هوا هستند. بخار آب واقعی نامرئی است و مقدار آن در نقاط مختلف جهان متفاوت است؛ در بیابان‌ها و مناطق قطبی نزدیک به صفر، اما در مناطق استوایی و دریایی تا ۴ درصد از ترکیب هوا را شامل می‌شود.
در نواحی قطبی، میزان تبخیر بسیار کم است و به دلیل فشردگی مولکول‌های هوای سرد، امکان ورود بخار آب به ترکیب هوا کاهش می‌یابد. این بدان معناست که هوای سرد همواره خشک است و برخلاف تصور عامه مردم، هوای خشک سنگین‌تر از هوای مرطوب است. دلیل این امر، وزن جرمی کمتر مولکول‌های بخار آب نسبت به نیتروژن و اکسیژن است.
تأثیر خشکی هوا بر سلامت تنفسی
در فصول سرد سال، هوای خشک مشکلاتی مانند سرفه، خشکی گلو و تحریک مجاری تنفسی را تشدید می‌کند. افراد مبتلا به آلرژی و بیماری‌های تنفسی، مانند آسم، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. نکته مهم‌تر این است که در شرایطی که یک توده هوای سرد برای چندین روز پایدار بماند، شدت مشکلات تنفسی بیشتر می‌شود.
تشدید خشکی هوا در فضای داخلی خانه
هوای سرد هنگام ورود به خانه، پس از گرم شدن توسط وسایل گرمایشی، حتی خشک‌تر می‌شود. این مسئله باعث می‌شود که رطوبت اندک موجود در هوای سرد کاملاً از بین برود و هوای داخل خانه به‌شدت خشک و سنگین شود. این شرایط نه‌تنها تنفس را دشوارتر می‌کند، بلکه می‌تواند موجب خشکی پوست و تحریک چشم‌ها شود.
چگونه هوای خانه را در زمستان مرطوب نگه داریم؟
🔹 استفاده از رطوبت‌ساز: دستگاه‌های بخور سرد یا گرم می‌توانند رطوبت هوا را متعادل کنند.
🔹 قرار دادن ظرف آب روی بخاری یا شوفاژ: تبخیر تدریجی آب، باعث افزایش رطوبت محیط می‌شود.
🔹 افزودن گیاهان آپارتمانی: گیاهانی مانند پاپیتال، سانسوریا و اسپاتی‌فیلوم با تبخیر تدریجی آب از برگ‌های خود، به بهبود کیفیت هوای داخلی کمک می‌کنند.
ریشه تکاملی نیاز انسان به هوای مرطوب
از منظر تکاملی، همه انسان‌های امروزی (هوموساپین‌ها) منشأ آفریقایی دارند و از محیط‌های گرم و مرطوب به سایر نقاط جهان مهاجرت کرده‌اند. این موضوع می‌تواند توضیحی بر نیاز ذاتی بدن انسان به هوای مرطوب و مشکلاتی باشد که در هوای سرد و خشک تجربه می‌کنیم.
جمع‌بندی
هوای سرد زمستانی همواره خشک است و این خشکی مشکلات تنفسی، سرفه، خشکی گلو و تحریک مجاری تنفسی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، گرم شدن هوای سرد داخل خانه، خشکی آن را تشدید می‌کند. برای جلوگیری از این مشکلات، افزایش رطوبت هوای داخل خانه از طریق رطوبت‌ساز، بخور آب و گیاهان آپارتمانی توصیه می‌شود.